Türkiye'deki GES Mevzuatları ve Teşvik Düzenlemeleri (2025)
Elektrik Piyasası Kanunu
Elektrik Piyasası Kanunu, Türkiye'deki elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve tüketimini düzenleyen temel mevzuatlardan biridir. Bu kanun, piyasa dengesini sağlamak, şeffaflığı artırmak ve tüm üyelerin haklarını korumak amacıyla yasal altyapı sunar.
GES projeleri çerçevesinde bu kanun; şebekeye bağlantı, elektrik satış prosedürleri ve mahsuplaşma gibi kritik adımları düzenler. Aynı zamanda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'nun görev ve yetkilerini net şekilde ortaya koyar.
Bu kanun aynı zamanda, elektrik piyasasında faaliyet gösterecek şirketlerin lisans süreçlerinden tutun da yatırım süreçlerine kadar birçok adımda mevzuata uygunluk yükümlülüğünü de ortaya koyar. Böylece piyasada eşitlik ve rekabet ilkeleri çerçevesinde yatırım ortamı sağlanır.
Elektrik Piyasası Kanunu'nun GES özelindeki en önemli katkısı, bireysel ve kurumsal düzeyde yapılacak yatırımların belli bir güvenlik çerçevesine alınmasıdır. Bu çerçevede, hem yatırımcılar haklarını koruma altına alır hem de tüketiciler şeffaf ve düzenlenmiş bir elektrik piyasasından faydalanır.
Yenilenebilir Enerji Üretimi Yönetmeliği
Bu yönetmelik, güneş, rüzgar, biyokütle ve benzeri yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimini düzenleyen temel metinlerden biridir. GES projeleri için gerekli başvuru, proje onayı, geçici kabul ve işletmeye alma süreçlerini detaylandırır.
Özellikle 0-25 kW arası sistemlerde bürokratik işlemler azaltılarak bireysel kullanıcılar ve küçük işletmeler için süreç daha ulaşılabilir hale getirilmiştir. Ayrıca apartmanlar, siteler ve tarımsal yapılar gibi çatı üstü GES uygulamaları bu yönetmelik sayesinde hız kazanmıştır.
Yönetmelik, lisanssız elektrik üretim faaliyetlerinin şeffaf, izlenebilir ve kayıt altına alınabilir şekilde yürütülmesini sağlar. Böylece hem yatırımcı hem de dağıtım şirketleri için güvenli bir yasal çerçeve oluşturur.
Enerji dönüşümünün desteklenmesi açısından yönetmelikte yer alan kolaylaştırıcı hükümler, Türkiye'nin yenilenebilir enerji hedeflerine ulaşması bakımından stratejik öneme sahiptir.
YEKDEM (Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması)
YEKDEM, yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik etmek amacıyla geliştirilen bir mekanizmadır. GES projeleri bu destek programı kapsamında belirli süreyle sabit fiyat üzerinden elektrik satışı garantisi elde eder.
Bu sistem sayesinde yatırımcılar, geri dönüş sürelerini öngörebilir hale gelirken, finansal planlamalarını daha sağlıklı yapabilirler. Devlet alım garantisi, projelerin finansmanında teminat olarak kullanılabilmektedir.
2025 yılı itibarıyla güncellenen YEKDEM tarifeleri TL bazlı olarak uygulanmakta ve yerli ekipman kullanımı durumunda ilave teşvikler sağlanmaktadır. Bu, hem yerli üreticileri desteklemekte hem de döviz bazlı maliyet risklerini azaltmaktadır.
YEKDEM kapsamında desteklenen projeler için genellikle 10 yıllık bir süre öngörülür. Bu süreç boyunca yatırımcılar sabit bir gelir elde etme güvencesine sahip olur ve piyasa dalgalanmalarından korunmuş olur.
YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları) Yönetmeliği
YEKA modeli, Türkiye'nin yüksek kapasiteli yenilenebilir enerji üretimini artırmak için geliştirilmiş bir ihale sistemidir. GES projeleri bu model kapsamında belirli kriterlere göre değerlendirilen tekliflerle hayata geçirilir.
YEKA kapsamında yatırımcılara arazi tahsisi, şebeke bağlantı izni, lisans kolaylığı ve alım garantisi gibi birçok avantaj sunulur. Bu durum, büyük ölçekli projelerin hızla hayata geçmesine olanak tanır.
Özellikle yabancı yatırımcıların ilgisini çeken YEKA ihaleleri, rekabet ortamı sayesinde maliyetlerin düşmesini sağlar. Aynı zamanda yatırımın yerli katkı oranı da artırılarak iç sanayinin gelişimi desteklenir.
YEKA sayesinde Türkiye hem teknoloji transferi kazanmakta hem de enerji ithalatını azaltma hedeflerine daha hızlı ulaşmaktadır. Bu model uzun vadede yenilenebilir enerji piyasasının omurgasını oluşturacak potansiyele sahiptir.
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği
GES projelerinin çevresel etkilerini analiz etmek amacıyla yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği, doğaya saygılı ve sürdürülebilir projeler için kritik bir adımdır. 1 MW ve üzeri kurulu güçteki projelerde ÇED süreci zorunludur.
Bu süreçte flora-fauna dengesi, görsel kirlilik, toprak yapısı, ekosistem etkisi gibi birçok başlık değerlendirilir. Olumlu ÇED raporu alınmadan projeye başlanması mümkün değildir.
Yatırımcılar için ÇED süreci zaman ve planlama açısından önemli olduğundan, projelendirme aşamasında dikkate alınmalı ve gecikmelere yol açmayacak şekilde ilerletilmelidir.
Ayrıca halkın bilgilendirilmesi ve görüşlerinin alınması da bu süreçte yer alır. Böylece sosyal uyum ve toplumsal kabul de sağlanmış olur.
Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Standartları
GES projelerinde kullanılan tüm ekipmanların güvenilir ve kaliteli olması için TSE standartları esas alınır. Güneş panelleri, inverterler ve bağlantı sistemleri bu teknik kriterlere uygun olarak seçilmelidir.
IP koruma sınıfları, verimlilik oranları, izolasyon testleri gibi birçok teknik detay TSE normlarına göre kontrol edilir. Bu standartlar, sistemin hem güvenliği hem de uzun ömürlü çalışması açısından belirleyicidir.
Birçok teşvik programı ve sigorta uygulaması için TSE belgeli ekipman kullanımı şart koşulur. Bu nedenle uygun ürün seçimi yalnızca teknik değil aynı zamanda finansal bir zorunluluktur.
TSE sertifikası ayrıca dış ticaret ve ihracat süreçlerinde de ürünlerin tanınırlığını artırır. Yerli üreticiler için de kalite standardı sağlamanın önemli bir yoludur.
GES yatırımlarınızda doğru ve güvenilir bilgi için bizimle iletişime geçin. Doğru Solar, mevzuata uygun ve sürdürülebilir projeleriniz için yanınızda.